het geheim is intimiteit.

ik kan alleen spreken uit mijn eigen ervaring.
schilders kunnen enorme talenten zijn, ze kunnen een enorme complexe wereld scheppen.
ze kunnen grootmeesters in de toets zijn. maar dan zullen, voor mij, nog steeds niet in staat zijn een goed schilderij af te leveren.

het is niet zo een grote sprong, denk ik.
een schilderij is een afbeelding, een interpretatie van een gekozen onderwerp. de schilder moet eigenlijk aan zijn kijkers bewijzen dat hij gekeken heeft.
daarnaast is een blik in wezen iets intiems.

toch nemen schilders heel vaak een afstand van hun onderwerp. ze beweren het dan over iets anders te hebben. ze zijn trots op wat ze kunnen. de technische kant van het schilderij. nu verwijs ik even naar die 'neo-naturalistische beweging' van het moment.
hall groat II lijkt-interactief dan toch- de vaandeldrager te zijn. dat naturalisme is zowiezo een beweging die schreeuwt 'kijk wat ik kan.' en het slaat voor mij de bal goed mis. ik geef je hierbij een link mee, dan snap je wat ik bedoel. de vrouw, wiens naam paginagroot staat uitgesmeerd boven haar webstek, kan schilderen. en toch overtuigt het niet. het heeft geen ervaring in zich. het lijk wel plastiek. www.kolev.se/Gallery2007/
dan heb je die andere schilders met 'grootse' bedoelingen, politieke ladingen, grote verhalen, de boodschap. in wezen eigenlijk politieke schilderkunst. schilderkunst die wil meedelen. voor mij slaat dit eveneens de bal goed mis. de verhalen zijn meestal al achterhaald eens het werk in een museum terechtkomt.


maar als je er over nadenkt. rembrandt, bonnard, elke schilder die ik hier vermeld slaagt er in zijn blik te vertalen in verf. hij slaagt er in die heel intieme wereld weer te geven, en het is er aan te zien!
de schilders slagen er in die intimiteit te tonen, zelfs als is de blik lang verdwenen. een kijker wordt meegevoerd, en sluipt mee langs hetzelfde kijken van de schilder.
dat is wat ze de schilderkundige ervaring noemen. je volgt de schilder,
je beleeft wat hij beleeft. en in jouw hoofd, het hoofd van de kijker, ontstaan die persoonlijke ervaring.

het is gemakkelijk om die intimiteit te bespeuren in de schilderijen van dan een bonnard, of een lefebvre. hun onderwerpen zijn vrouwen. het zijn mannen die naar vrouwen kijken, het zijn eeuwig verliefde jongens.
het lijkt minder logisch dat je die intimiteit bespeurt in morandi,die potjes schildert, bijvoorbeeld. of in rothko, met zijn enorme abstracte vlakken.

morandi's onderwerp is eigenlijk zijn blik.
hij vertelt over het weinige wat gebeurt met kleine dingen en hij vergroot dat niet uit. Morandi's intimiteit is bescheiden, maar daarom net indrukwekkend.
rothko's intimiteit is er een met een heel emotionele lading. rothko is één van die weinige talenten die zijn schildersblik geworpen heeft op de ervaring zèlf. dit is op zich een vrij uniek idee. het heeft al een hoop navolging gehad, maar weinigen slagen waar hij schijnt.

het feit dat die schilderkundige ervaring overeind blijft staan,
het feit dat die intimiteit bewijst het talent van die schilders
en de moeite die ze er in gestopt hebben.
en misschien, bewijst dit het correcte van mijn stelling

schilderen draait om kijken
kijken is intiem
schilderen draait om intimiteit